Op 2 februari breekt in Nederland de gekte los. Doe je die dag iets anders dan het huwelijk volgen, dan ben je geen echte Nederlander. Daar staat gelukkig tegenover dat ons dit jaar het WK voetbal bespaard blijft, dus mij hoor je niet klagen.
Ik gun Prins Willem-Alexander en Máxima natuurlijk wel hun huwelijk, maar waarom de staat er zoveel kosten voor moet maken, ontgaat me. De discussie over het verleden van Jorge Zorreguieta had wat mij betreft ook niet gevoerd hoeven worden, als ons land tenminste tenminste niet voor tientallen jaren met Willem-Alexander als staatshoofd opgescheept zou kunnen zitten.
En dat is nu precies het probleem met de monarchie: het staatshoofd wordt niet geselecteerd op grond van geschiktheid of op grond van de wil van de bevolking, doch slechts op grond van geboorte. Je wijst toch ook niet de oudste zoon of dochter van de buschauffeur van lijn 11 aan als de nieuwe buschauffeur van lijn 11? Bovendien is een koning of koningin in principe staatshoofd voor het leven. Met een slechte president hoef je het nog maar vier jaar uit te zingen en zelfs dan nog is er de mogelijkheid tot impeachment. Een koning zet je niet zomaar af, dan moet hij het wel heel erg bont gemaakt hebben.
Tegenstanders van de republiek brengen tegen de nadelen van de monarchie in, dat een republiek nog meer kost en dat er nog ongeschiktere figuren president worden. Zij maken dankbaar gebruik van de verloederde toestand in de Verenigde Staten van Amerika, waar verkiezingscampagnes honderden miljoenen dollars kosten en dan nog figuren als Bill Clinton en George W. Bush aan de macht komen. Net of er geen veloederde toestanden mogelijk zijn bij een monarchie. Er zijn landen waar een monarchie nu niet bepaald garant staat voor een correcte naleving van de mensenrechten. Kijk voor de grap eens in Saoedi-Arabië rond.
Voorstanders van de monarchie waarderen het erg dat een koning of koningin boven de politiek staat, boven de partijen en eigenlijk ook een beetje boven de rest van het volk. Hebben we eerst in Artikel 1 van onze Grondwet de discriminatie uitgebannen, dan kun je toch moeilijk een persoon op grond van zijn of haar afkomst boven de rest van het volk stellen. Nou ja, bóven het volk, dat is nog maar de vraag. Het is een raar soort situatie waarbij de ministers politiek verantwoordelijk zijn voor alles wat het staatshoofd zegt. Zou het staatshoofd zelf openlijk zijn of haar mening uiten, dan is het land te klein. Eigenlijk staat het staatshoofd op een bepaalde manier onder curatele, zonder dat dat hardop gezegd mag worden. Wel is er geregeld overleg tussen het staatshoofd en de ministers, maar wat daar gezegd wordt, moet strikt geheim blijven: je reinste achterkamertjespolitiek dus.
Dat er op koninginnendag (ja, dat woord moet echt zonder hoofdletter en met een tussen-n!) hele binnensteden worden afgezet voor een bepaald soort truttige folklore, is nog tot daar aan toe. Nederland is nu eenmaal een truttig land. Dat er speciaal voor koninginnendag een uitzondering op de spellingsregels is verzonnen omdat er maar één koningin is, zodat er in het groene boekje Koninginnedag staat, dat gaat er bij mij echt niet in! Vier dan gewoon 1 mei, net als in de meeste andere beschaafde landen, zelfs in België, waar ze toch ook een monarchie hebben. Het enige van koninginnendag dat ik zou missen, is de vrijmarkt.
Natuurlijk is een republiek het alternatief voor de monarchie, uiteraard ook een parlementaire democratie, maar bij een republiek zijn verschillende regeringsvormen mogelijk, die zich onderscheiden naar de rol die de president speelt:
Ik sta niet alleen in mijn opvattingen over de monarchie. Kijk op op de pagina's van Het Republikeins Genootschap en Het Nieuw Republikeins Genootschap. Bovendien zijn sommige Nederlandse politieke partijen voorzichtig voorstander van de republiek. Denk hierbij aan Groen Links en de Socialistische Partij. Zelfs de PvdA heeft het in haar beginselprogramma opgenomen. Die partijen lopen alleen niet met de standpunten te koop.